نخستین مرکز پرورش قوچ اوریال ؛ ایده‌ای نو و سودآور در خراسان‌شمالی

نخستین مرکز راه‌اندازی تکثیر و پرورش قوچ و میش وحشی اوریال کشور در بجنورد فرصتی ایجاد کرده تا هم قدمی در رونق گردشگری خراسان‌شمالی برداشته شود و هم دوست‌داران حیات وحش از هیاهوی زندگی شهری فاصله گرفته و از نزدیک به تماشای این گونه زیبا بنشینند.

اگرچه زیرساخت‌های گردشگری این مرکز به خوبی شکل نگرفته است ولی این سرمایه گذار با خرید زمین های محدوده سعی در توسعه این مرکز دارد و در تلاش است تا این مدل از گردشگری که با خلاقیت و هیجان همراه است را توسعه دهد.

این  سرمایه‌گذار  که در ابتدا با خرید ۱۲ میش و قوچ اوریال از اداره کل محیط زیست خراسان شمالی، این کسب پرسود را راه‌اندازی کرده است با گذشت چهار سال اینک از ۳۳ راس قوچ و میش نگهداری می‌کند و معتقد است که بیشتر این میش‌ها دوقلو زا هستند و به زودی تعداد آنها بیش از این می‌شود.

سه سال تحمل برای زادآوری و ازدیاد میش ها او را در تابستان امسال به سودآوری می‌رساند و به گفته آقای امانی تقاضاهای زیادی برای خرید این میش‌ها از استان های دیگر وجود دارد و امسال تعداید از این میش‌ها را در بازار عرضه می‌شود.

روستای گلی در کیلومتر ۲۰ جاده قدیم بجنورد بدرانلو در غرب شهرستان بجنورد است، این روستا در ناحیه کوه پایه ای استقرار یافته و اقلیم معتدل کوهستانی دارد، آب و هوای مطبوع آن هر گردشگر و طبیعت گرد را به سوی خود جلب می‌کند و حال وجود گونه وحشی قوچ و میش اوریال، هم فرصتی نو و البته بی بدیل ایجاد کرده است که طبیعت گردان بیش از پیش به این روستا سفر کنند.

قوچ اوریال، بزرگترین قوچ ایران و نماد تنوع زیستی در خراسان شمالی و از خالص‌ترین گونه قوچ در کشور محسوب می شود و این پستاندار که مانند بقیه گوسفندها، جنس نر آن قوچ و جنس ماده آن میش نامیده می‌شود به چندین زیرگونه تقسیم می‌شود که در ایران، افغانستان، پاکستان، کشمیر، شمال غربی هند و بخش‌های غربی آسیای میانه زیست می‌کنند.

زی ستگاه‌های قوچ اوریال در خراسان شمالی در تپه ماهورها و دامنه کوهستان‌های مناطق حفاظت شده یعنی در پارک ملی سالوک و ساریگل، مناطق حفاظت شده ساریگل، سالوک، قرخود، گلول، سرانی و پناهگاه حیات‌وحش جاجرم است.

قوچ اوریال نر شاخ‌های بلندی دارد که طول آن‌ها گاهی به ۱۱۸ سانتی‌متر می رسد، شاخ‌های قوچ، حلزونی شکل و به طرف پهلوی صورت و رو به جلو خمیدگی دارند، میش ها هم شاخ کوتاهی دارند.

یکی از ویژگی های فیزیکی قوچ های اوریال، موهای بلند و سفید رنگ در ناحیه گلو و سینه است، موهای این قوچ ها در فصل تابستان کوتاه به رنگ زرد شنی و در فصل زمستان بلند و قهوه‌ای رنگ و زیر شکم و کفل‌ها سفید است.

طول سر و تنه این حیوان حدود ۱۵۰ سانتی‌متر، ارتفاعش ۱۰۰ سانتی‌متر و وزنش ۲۵ تا ۸۵ کیلوگرم است. قوچ اوریال در یک و نیم سالگی به بلوغ می رسد و طول عمر این حیوان ۱۴ سال است.

دیدن بره‌ها در حال شیر خوردن و یا تغذیه دستی قوچ و میش‌ها هر فردی را به وجد می‌آورد و کودکان آپارتمان نشینی که دنیای خود را در میان کارتن های “بتمن” و “باب اسفنجی” سیر می‌کنند دیدن این صحنه‌ها را ضروری و برای شکفتن استعداد و خلاقیت آنها یک نیاز است.

تصاویر و صحنه‌هایی که دیدن آن در فاصله نه چندان دور بستر نوآوری و مهربانی با طبیعت را فراهم می‌کند و ذهن کاوشگر آنها را برای نوع زیست موجودات زنده قلقلک می‌دهد.

تمامی این ظرفیت‌ها در مرکز پرورش و تکثیر قوچ و میش اوریال بجنورد در زمینی به وسعت سه هکتار ایجاد شده است و کافیست زیرساخت‌های حضور مردم از جمله جاده مناسب و پارکینگ و اماکن بهداشتی آن به خوبی فراهم شود.

حسین امانی سرمایه گذار نخستین مرکز پرورش قوچ اوریال در کشور است که با ابتکار و نوآوری دست به این کار زده و همچنان مصمم به توسعه گردشگری در این بخش است؛ وی که عمرش را در بخش کشاورزی سپری کرده در این خصوص می گوید: از کودکی علاقه زیادی به قوچ و میش وحشی داشتم و همواره با این موجود زیبا رویاپردازی می کردم تا اینکه در بزرگسالی و البته با مشقت فراوان این رویاها به حقیقت پیوست و با پیشنهاد خودم به اداره کل محیط زیست خراسان شمالی در سال ۱۳۹۶ پیگیر راه اندازی این مرکز شدم و در نهایت مجوزهای لازم برای ایجاد این سایت در سال ۱۳۹۸ اخذ شد.

 

وی می افزاید: در ابتدای فعالیت سه هکتار زمین در سال ۱۳۹۸ با یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان در موقعیت مناسبی که با زیست این جانوار تطابق داشته باشد خریداری و در این زمینه از هیچگونه تسهیلاتی استفاده نشد.

امانی می گوید: این سرمایه‌گذاری در سال ۱۳۹۹ با خرید ۹ راس قوچ و سه راس میش به سرانجام رسید و در آن سال بابت هر راس ۶ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان پرداخت شد که مبلغ بسیار زیادی بود و این روند ادامه داشت تا اینک در سال سوم این سرمایه گذاری به حاشیه سود مناسبی رسید و شمار این زیباهای وحشی با احتساب بره‌ها به ۳۳ راس رسیده است.

وقتی که از میزان سود این سرمایه‌گذاری بحث می شود آقای امانی سر ذوق می آید و با خوشحالی می گوید: هر راس میش ۷۵ میلیون تومان و هر راس قوچ ۳۵ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود و از استان های یزد و فارس متقاضی خرید این قوچ ها وجود دارد و تاکنون با اصرار تنها ۲ راس قوچ به شکارگاه میبد استان یزد فروخته شده است.

این سرمایه‌گذار با بیان اینکه ظرفیت این مرکز در پروانه بهره‌برداری، ۶۸ راس است، می گوید: اینک زمان توسعه این مرکز فراهم و اینجاست که نقش حمایتی دولت برجسته می‌شود و باید در این زمینه تسهیلات را در اختیار ما قرار دهد.

آقای امانی همچنان که با من مصاحبه می‌کند با علاقه وافری به بره میش ها یونجه می‌دهد و نوازشی بر روی آنها می‌کشد و چنان با علاقه از تامین علوفه صحبت می کند که مشکلات این حرفه برای این کشاورز خلاق بی اهمیت می‌شود.

این سرمایه گذار اما ایده‌های بهتری را رو می‌کند، او مدام از توسعه این مرکز می‌گوید که باید جاده دسترسی به منطقه اصلاح و سرمایه لازم برای ایجاد پارکینگ برای گردشگران را تهیه کند.

او همچنین ساخت آلاچیق برای حضور گردشگران را ضروری دانست و می افزاید: این منطقه بعنوان بام بجنورد مشهور است و گردنه‌های بدرانلو تابستان‌های خنکی دارد که مردم منطقه را به سمت خود می‌کشاند و اگر این مرکز شرایط ماندگاری گردشگران را فراهم کند، می‌تواند اشتغالزایی مناسبی را ایجاد کند.

علاقه آقای امانی به این حیوانات زیبا تمامی ندارد و او “پشمالو” و “زیبای خفته” را به من نشان می‌دهد و می گوید: خودم این اسامی را بر روی این میش‌ها گذاشته‌ام و پشمالو و زیبای خفته امسال دوقلو زاییدند و ۶ میش دیگر نیز تک زایی داشتند.

وی می افزاید: میزان زادآوری وحوش در سال های اولیه کم بود اما زادآوری پارسال و امسال با توجه به تثبیت شرایط نگهداری و کاهش میزان استرس در این حیوان افزایش یافت و بسیار امیدوارم که در سال های آتی این حیوانات در سطح بیشتری زادآوری و تولید نسل کنند.

تنوع زیستی در خراسان شمالی بالا است و این امر نشان از پایدار بودن امنیت برای حیات وحش دارد، این استان سرزمینی کوهستانی با دشت های حاصلخیز در میان دنباله رشته کوه های البرز یعنی آلاداغ و شاه جهان در جنوب و کپه داغ در شمال با اقلیمی مدیترانه ای است که مواهب طبیعی و چشم اندازهای بی نظیری در جای جای استان بوجود آورده است.

اکنون ۵۱ گونه پستاندار معادل ۲۵.۹ درصد از کل پستانداران ایران، ۱۸۰ گونه پرنده معادل ۳۳.۳ درصد از کل پرندگان ایران، ۵۲ گونه خزنده معادل ۲۳.۲ درصد از کل خزندگان ایران و چهار گونه دوزیست که ۲۰ درصد از کل دوزیستان ایران را شامل می شود در این استان زیست دارند.

براساس این گزارش خراسان شمالی به لحاظ وجود سه پارک ملی سالوک، ساریگل و ضامن آهو بعلاوه گستره ۴۴.۶ درصد از پارک ملی گلستان، یک ذخیره گاه زیست کره، سه منطقه حفاظت شده بعلاوه ۶۱ درصد از منطقه حفاظت شده قرچقه شهرستان فاروج، یک پناهگاه حیات وحش، سه اثر طبیعی ملی، یک تالاب و چهار منطقه شکار ممنوع در کنار دخیرگاه جنگلی (ارس، بلوط و زالزالک) و قرقهای مرتعی تحت مدیریت سازمان جنگل‌ها و مراتع، به لحاظ زیست حیات وحش و تنوع گونه ای از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گستره ۲۰۰ هزار هکتار شامل مناطق حفاظت شده و پارک های ملی سالوک، ساریگل و ضامن آهو، مناطق حفاظت شده قرخود، گلول، سرانی و پناهگاه حیات وحش میاندشت جاجرم را که محل زیست پلنگ ها است، مدیریت می کند.

منبع : ایرنا خراسان شمالی