احداث زیر گذر میدان خرمشهر؛ کدام ضرورت؟ کدام اولویت؟

احداث زیر گذر میدان خرمشهر؛ کدام ضرورت؟ کدام اولویت؟

مدتی است موضوع احداث زیرگذر میدان خرمشهر بجنورد در محافل خبری و جلسات اداری مطرح بوده و گویا کلیات آن نیز به تصویب رسیده و شهرداری بجنورد در تدارک تامین اعتبار اجرای آن است. اما به راستی احداث چنین پروژه شاخص و پرهزینه ای برای شهرداری بجنورد با اعتبارات عمرانی محدود، در محل میدان خرمشهر ضرورت داشته و در اولویت است؟ و در صورت احداث تا چه میزان در رفع گره ترافیکی موجود موثر خواهد بود؟از حیث ضرورت، بلوار مدرس دارای چندین تقاطع و میدان بوده که حقیقتاً ترافیک میدان خرمشهر تفاوت فاحشی با سایر میادین و تقاطع ها نداشته و حتی در ساعات پیک نیز نمی توان ترافیک آن را بغرنج و در حد معضل نامید.

عمده ترافیک میدان خرمشهر مربوط به خودروهای عبوری شرقی – غربی در بخش جنوبی شهر و بخشی نیز مربوط به ساکنین شهرک فرهنگیان می باشد. سوال ابتدایی این است که آیا برای ایجاد دسترسی های جایگزین و موازی ظرفیتی وجود نداشته و اقداماتی در این خصوص انجام گرفته است که به حل مشکل نیانجامیده تا مدیران شهری را به ناچار به راه حل پر هزینه ایجاد زیر گذر سوق داده باشد؟ آیا در مطالعات طراحی پروژه بجز موارد فنی و مهندسی به اثرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن بویژه برای کسبه و ذی نفعان متاثر از احداث پروژه پرداخته شده و قابل دفاع بوده است؟

آیا به چگونگی مدیریت ترافیک موجود در مدت زمان اجرای پروژه و عملیات عمرانی آن اندیشیده شده است؟ و اینکه به واقع با وجود عرض محدود خیابان امتداد شهرک فرهنگیان به میدان خرمشهر و بافت مسکونی و متراکم آن آیا ایجاد زیرگذر کمکی به تخلیه ترافیکی و سبک سازی آن خواهد نمود؟ قطعاً بارگذاری جمعیتی صورت گرفته در شهرک فرهنگیان و بهره برداری از پروژه های در حال احداث نهضت ملی مسکن و توسعه آتی اراضی مستعد مجاور آن و حجم خودروهای در حال رفت و آمد روزانه به شهر بجنورد مادامی که تنها با یک دسترسی ۲۴ متری به میدان خرمشهر (حتی با وجود زیرگذر احداثی) انجام گیرد، هم معضل ترافیکی خواهد داشت و هم با معیارهای پدافند غیرعامل سازگار نیست.

بر همین اساس در طرح های جامع و تفصیلی شهر بجنورد در امتداد بلوار امام علی(ع) دو محور پیش بینی گردیده که یک معبر ۴۲ متری در امتداد خندق جنوبی شهر پس از عبور از جاده شهرک فرهنگیان در محل تقاطع ۳۲ متری شهیدان امامی فر به بلوار رضوی اتصال می یابد و دیگری امتداد کمربندی جنوبی شهر است که پس از عبور از بلوار امام علی و تقاطع جاده سندل آباد از پشت شهرک فرهنگیان به پل شهید سلیمانی و جاده مشهد اتصال می یابد که در صورت اجرای این دو محور (که خوشبختانه هنوز احداث بنای چندانی در آن صورت نگرفته و هزینه توافقات با مالکین دوچندان نشده است) علاوه بر اینکه حجم عمده ای از خودروهای وارده به میدان خرمشهر را به سایر نقاط شهر هدایت خواهد کرد، نقش بلوار مدرس را نیز از کمربندی عبوری به یک خیابان شهری تغییر می دهد.

از جنبه اولویت موضوع نیز با توجه به اینکه مسئولین شهر عنوان نموده اند که محل اعتبار احداث زیرگذر مستقل بوده و قابل هزینه کرد در امر توافقات و بازگشایی نمی گردد، در این صورت سوال جدی این است که آیا واقعاً اولویت اول هزینه کرد اعتبار احداث تقاطع غیرهمسطح در محل میدان خرمشهر است؟ به نظر نگارنده چنانچه اعتباری برای احداث تقاطع غیرهمسطح توسط مدیران شهری جذب گردیده (که در این صورت اقدام ارزشمند و قابل تقدیری است) اولویت اول شهر بجنورد ایجاد تقاطع غیر همسطح در محل تقاطع بلوار خلیج فارس با بلوار امام علی (ع) (در محل ایستگاه اسفراین) است که در طرح تفصیلی نیز به شکل تقاطع غیر همسطح پیشنهاد گردیده است.

بلاشک در آینده نه چندان دور این تقاطع به معضل اصلی ترافیکی شهر بجنورد تبدیل خواهد شد. با بازگشایی امتداد بلوار آیت الله بجنوردی که با خروج پادگان شهید دلجویان در مرحله اجرایی شدن است و نیز در صورت بازگشایی امتداد بلوار پیامبر اعظم حجم عمده خودروهای عبوری از سمت گرگان به مشهد به همراه حجم خودروهای عبوری بخش جنوبی شهر بجنورد به این تقاطع سرازیر می گردد. حال تصور نمایید با بازگشایی جاده میامی- جاجرم- بجنورد حجم خودروهای سبک و سنگین آن به همراه خودروهای وارده از مسیر اسفراین نیز به آن اضافه گردد، چه تداخل و فشار ترافیکی به این نقطه از شهر وارد خواهد شد!

با توجه به محدودیت عرض و ترافیک فعلی خیابان شهید چمران قطعا این جریان ترافیکی بایستی از طریق بلوار امام علی(ع) و بازگشایی امتداد آن به جاده مشهد هدایت گردد که با وضعیت فعلی غیر ممکن خواهد بود. بنابراین به نظر می رسد احداث زیرگذر در میدان خرمشهر نه ضرورت داشته و نه اولویت اول و اصلی شهر بجنورد است و بایستی تمرکز و تلاش مدیران شهری و استانی بر بازگشایی محورهای کلیدی و احداث تقاطع غیرهمسطح بلوار امام علی(ع) باشد.